.jpg)
Εγκαινιάστηκε η έκθεση «Μάρκος Καμπάνης, 1990-2020: Ένας πολυδιάστατος δημιουργός»
Τι είπαν στα εγκαίνια οι Κώστας Γκιουλέκας, Στέλιος Αγγελούδης, Μάρκος Καμπάνης, Ανέστης Κάλφας και Αλεξάνδρα Γουλάκη – Βουτυρά
Το εικαστικό ταξίδι του Μάρκου Καμπάνη που κρατά τρεις δεκαετίες αναδεικνύεται μέσα από 600 έργα που φιλοξενούνται στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ. Η αναδρομική έκθεση «Μάρκος Καμπάνης, 1990-2020: Ένας πολυδιάστατος δημιουργός» εγκαινιάστηκε παρουσία του καλλιτέχνη την Τρίτη 19/11 και θα διαρκέσει μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου 2025.
Σημειώνεται πως αρχικά, η έκθεση παρουσιάστηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος) σε επιστημονική επιμέλεια του Γιώργου Μυλωνά (Δεκέμβριος 2023 - Φεβρουάριος 2024). Στο Τελλόγλειο την επιμέλεια της έκθεσης έχουν ο Νικόλαος Βιάνας και η Ραφαέλα Νίκα.
Μιλώντας στα εγκαίνια της έκθεσης ο Πρόεδρος ΔΣ Τελλογλείου Ιδρύματος, Καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, Ανέστης Κάλφας, υπογράμμισε πως «μετά την εξαιρετική έκθεση με θέμα «Σικελιώτης – Τάσσος: μια φιλία με κοινές ρίζες» καλωσορίζουμε την έκθεση «Μάρκος Καμπάνης, 1990-2020: Ένας πολυδιάστατος δημιουργός». Πρόκειται για μια έκθεση κι έναν καλλιτέχνη που έχει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Τελλογλείου και πιο συγκεκριμένα την πολυμορφία, την πολυδιάστατη προσέγγιση της τέχνης, πρωτοτυπία, έρευνα αυτογνωσίας, αλλά και διείσδυση στην κατανόηση του νεοελληνικού πολιτισμικού αποθέματος». Ο κ. Κάλφας πρόσθεσε επίσης πως έχουμε να κάνουμε με «ένα έργο που συνεχίζει τον διάλογο με το παρελθόν και το σήμερα, με το θέμα της παράδοσης, αλλά και της σχέσης με το σύγχρονο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι, την σχέση με την αγιογραφία και τον μοντερνισμό, μια ποικιλία εκφράσεων, εικαστικών μέσων , θεματογραφίας που αντλεί από την έρευνα, κάνει τέχνη τα αρχεία και έχει ανοιχτούς ορίζοντες σε κάθε κατεύθυνση».
Χαιρετίζοντας την έκθεση Καμπάνη στο Τελλόγλειο, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, σημείωσε ότι «στην πρώτη του επίσκεψη στην Αθωνική Πολιτεία ο Φώτης Κόντογλου μένει έκθαμβος από την «τόσο τέλεια τέχνη» που βρήκε μέσα στις εκκλησίες των μοναστηριών. «Είναι πολύ σπάνιο να τύχει κανείς έργα με μια τέτοια καλλιτεχνική σοφία και γιομάτα από τόσο έντονο ρυθμό» προσέθεσε, τιμώντας το Κέντρο του Ορθόδοξου Μοναχισμού, την κορυφαία πνευματική και πολιτιστική του κληρονομιά. Στα βήματα του διαπρεπούς αγιογράφου, ζωγράφου και συγγραφέα ο Μάρκος Καμπάνης βρήκε τη δική του καλλιτεχνική Ιθάκη στο Άγιο Όρος. Ανακάλυψε μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης και μετέφερε αριστουργηματικά στον καμβά τα αγιορείτικα τοπία, τις Μονές, τα κελιά, τις σκήτες, την καθημερινότητα, σε αυτόν τον τόσο ιδιαίτερο και ξεχωριστό τόπο. Το εικαστικό ταξίδι του Μάρκου Καμπάνη στο Όρος δεν τον απέτρεψε ασφαλώς από το να ασχοληθεί και με τα υπόλοιπα θεματογραφικά ή τεχνοτροπικά του ενδιαφέροντα, δικαιώνοντας τη συμπερίληψή του σε μια ομάδα χαρισματικών δημιουργών». Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης επισήμανε ότι «η παράδοση και η νεωτερικότητα συνυπάρχουν αρμονικά στο έργο του, ενός έργου ζωής που προσφέρει μια αξιόλογη περιήγηση στα μονοπάτια της νεοελληνικής Τέχνης. Τον ευχαριστούμε για την προσφορά, το πάθος και την έμπνευσή του». Ευχαριστώντας το Τελλόγλειο ο κ. Αγγελούδης τόνισε πως «ο Πολιτισμός είναι η ψυχή αυτής της πόλης, είναι ο άξονας πάνω στον οποίο οφείλουμε να επενδύσουμε, διεκδικώντας την επόμενη, πιο αισιόδοξη ημέρα της Θεσσαλονίκης».
Η Γενική Διευθύντρια του Τελλογλείου και Ομότ. Καθηγήτρια Σχολής Καλών Τεχνών ΑΠΘ, Αλεξάνδρα Γουλάκη – Βουτυρά στην ομιλία της στα εγκαίνια της έκθεσης Καμπάνη υπογράμμισε ότι «δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο ταιριαστή συνέχεια στην έκθεση που πρόσφατα εγκαινιάστηκε στο Τελλόγλειο «Σικελιώτης-Τάσσος: μια φιλία με κοινές ρίζες». Ο Μάρκος Καμπάνης, αν και ανήκει στη μεταπολεμική γενιά, με 40 χρόνια απόσταση από τους δύο καλλιτέχνες, μοιάζει να συνεχίζει και να εξελίσσει σε πολλά σημεία αρχές και προβληματισμούς των δύο καλλιτεχνών: η σχέση με το παρελθόν, η παράδοση, αλλά όχι σαν επιβίωση ή διατήρηση ένδοξου παρελθόντος, αλλά για τα προβλήματα που θέτει, τις λύσεις που προσφέρει σε σύγχρονους εικαστικούς προβληματισμούς. Ο Καμπάνης, ένας καλλιτέχνης πληθωρικός, πολυδιάστατος, ανήσυχος, νευρικός, (σαν να θέλει να κατακτήσει ταχύτατα τη γνώση του κόσμου ολόκληρου) επίμονος στις έρευνές του, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένας σύγχρονος αναγεννησιακός δημιουργός, με την απέραντη δίψα, περιέργεια ανακάλυψης νέων δρόμων έκφρασης, κατανόησης του κόσμου. Τον αφορά πρωτίστως το ήθος και όχι απαραίτητα το ύφος της τέχνης του, η ακούραστη έρευνα σε βάθος ζητημάτων της τέχνης του αλλά και της υπόστασής του». Επίσης, η κ. Γουλάκη – Βουτυρά τόνισε χαρακτηριστικά για τον Καμπάνη πως «προφανώς λατρεύει την ποικιλομορφία, χωρίς προσήλωση σε σταθερά θέματα, τεχνοτροπίες, ή εποχές, κάνοντας τις αλλαγές κύριο γνώρισμα της δουλειάς του. Ο ίδιος παραλληλίζει την πολυμορφία της δουλειάς του με τη σχέση του με τη μουσική : «με άνεση μεταφέρομαι από τον Καζαντζίδη στην Κάλλας ή από την ινδική μουσική σε μεσαιωνικά μαδριγάλια» όπως αποκαλύπτεται στο ημερολόγιό του «365 έργα» (Μάιος 2012 έως Μάιος 2013). Βαμβακάρης, Μαρίκα Νίνου, Μπαχ, Βέρντι, Παπαλουκάς, Μπέικον, Εμπειρίκος, πρόσωπα αγίων, γυναικεία γυμνά, άγγελοι, αγιογραφίες, ερείπια, σκαλωσιές, αλλά και Τσαρούχης, Χαλεπάς, Καβάφης, Καραγκιόζης, Παπαδιαμάντης, είναι το φανταστικό μουσείο του Μάρκου Καμπάνη». «Χαρακτηριστικό του Καμπάνη», επισήμανε η ίδια είναι ότι αγάπησε, εντυπωσιάστηκε από πολλούς καλλιτέχνες, τους άφησε να τον καθοδηγούν, συνεπαρμένος από αυτή την καλλιτεχνική διάχυση, από έναν τεράστιο θησαυρό ιδεών, προτάσεων, ομορφιάς, ανακαλύψεων. Όλα αυτά τα μετάτρεψε σε μια ενδιαφέρουσα περιπλάνηση που δεν είναι γραφική ή σχολαστικά επιστημονική, αλλά μας καλεί να γευτούμε μαζί του όλον αυτό τον πλούτο, όπως στο ημερολόγιο των «365 έργων», κάνοντάς μας γενναιόδωρα κοινωνούς στον θαυμαστό κόσμο που τον άγγιξε». Και κατέληξε η Γενική Διευθύντρια του Τελλογλείου, λέγοντας τα εξής: «Χαιρόμαστε και ευχαριστούμε τον Μάρκο Καμπάνη γι’ αυτή του την έκθεση, κατάθεση στο Τελλόγλειο, τους φίλους του και φίλους μας Μαίρη Μιχαηλίδου, Γιώργο Μυλωνά επιμελητή της έκθεσης στην Αθήνα που έγραψε ένα διεισδυτικό κείμενο στον κατάλογο -εξαιρετική έκδοση- για την έκθεση στο Ίδρυμα Νιάρχος και στους συνεργάτες του τη Ραφαέλα Νίκα και Νίκο Βιάνα που υποστήριξαν με μεράκι την έκθεση».
Ο Μάρκος Καμπάνης ευχαριστώντας το ΔΣ του Τελλογλείου και την Γενική Διευθύντρια για την ξεχωριστή φιλοξενία και την μοναδική επιμέλεια της έκθεσης από τους επιμελητές Νίκο Βιάνα και Ραφαέλα Νίκα, έδωσε και την εξήγησή του για την χρονική περίοδο που αναφέρονται τα έργα, 1990-2020, λέγοντας πως «ορόσημο για μένα ήταν η πρώτη μου επίσκεψη το 1990 στον Άγιον Όρος, γεγονός που σημάδεψε με ιδιαίτερο τρόπο την μετέπειτα διαδρομή μου. Σταματώ στο 2020, καθώς τα έργα που δημιουργήθηκαν από τότε μέχρι σήμερα δεν τα έχω εκθέσει μέχρι τώρα πανελλαδικά και εύχομαι να γίνει στο προσεχές μέλλον».
Ο Υπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας – Θράκης, Κωνσταντίνος Γκιουλέκας εγκαινιάζοντας την έκθεση σημείωσε πως ο Μάρκος Καμπάνης «μας δίνει με έναν ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο, να δούμε μέσα από την δική του τέχνη την βυζαντινή αθωνική πολιτεία με τα έργα του για το Άγιον Όρος». Ο κ. Γκιουλέκας τόνισε επίσης ότι «έχουμε να κάνουμε πραγματικά με έναν πολυδιάστατο δημιουργό που το έργο του, Ημερολόγιο “365”, εκτός του μεγέθους του μια δίνει μια μοναδική πτυχή της προσπάθειας του καλλιτέχνη να εκφραστεί τόσο υπέροχα. Το… χρωστούσε στη Θεσσαλονίκη να εκθέσει τα έργα του ο κ. Καμπάνης και σήμερα μας αποζημιώνει μέσα από αυτήν την υπέροχη έκθεση στο Τελλόγλειο».
Χρήσιμα για τον Μάρκο Καμπάνη:
Το 1990 σηματοδοτεί μια στροφή στη δουλειά του ζωγράφου Μάρκου Καμπάνη, όταν επισκέπτεται για πρώτη φορά το Άγιον Όρος. Έκτοτε αρχίζει μια πολυετή, γόνιμη συνεργασία με τα μοναστικά ιδρύματα. Στις συχνότατες επισκέψεις του, ζωγραφίζει το αγιορείτικο τοπίο και εκτελεί τοιχογραφικές παραγγελίες για μοναστήρια, χωρίς να εγκαταλείπει όμως τα υπόλοιπα θεματογραφικά ή τεχνοτροπικά του ενδιαφέροντα. Οι ζωγραφικές ενότητες των «Δέντρων», των «Ερειπίων», η αυτοβιογραφική σειρά «365» και η χαρακτική αποτελούν κομβικά σημεία της πορείας του κατά τη διάρκεια αυτής της τριακονταετίας. Η δουλειά του συνδέει τα παραδοσιακά διδάγματα με σύγχρονες καλλιτεχνικές αναζητήσεις.
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο Λονδίνο όπου έζησε ως το 1980. Σημαντική επιρροή στο έργο του άσκησαν οι συχνές επισκέψεις του στο Παρίσι και η πολύμηνη παραμονή του στη Φλωρεντία. Είναι κατά κύριο λόγο ζωγράφος και χαράκτης, ενώ έχει ασχοληθεί εκτενώς με την εκκλησιαστική τέχνη και ιδιαιτέρως τις τοιχογραφίες (Μονές Σίμωνος Πέτρα, Ιβήρων, Βατοπαιδίου, Αγίας Αικατερίνης Σινά και σε ιδιωτικά παρεκκλήσια). Παράλληλα, είναι σημαντικός ο ρόλος του στην προσπάθεια προβολής και μελέτης της αγιορείτικης χαρακτικής, καθώς και των ζωγράφων των οποίων το έργο σχετίζεται με το Άγιον Όρος, ιδιαιτέρως δε του Σπύρου Παπαλουκά. Εικονογραφήσεις του κοσμούν βιβλία πολλών εκδοτικών οίκων (Αστήρ, Ίνδικτος, Εστία, Εκδοτική Αθηνών, εκδόσεις του Φοίνικα κ.ά.) ενώ περιστασιακά έχει ασχοληθεί με τη σκηνογραφία στο θέατρο.
Η πρώτη του έκθεση έγινε στο Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο «ΩΡΑ» το 1979 και έκτοτε ακολούθησαν πάνω από 20 ατομικές εκθέσεις. Εκτός από τις ιδιωτικές αίθουσες τέχνης, η δουλειά του έχει παρουσιαστεί στην 15η Biennale Αλεξάνδρειας, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών, στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αίγινας, στην Αγιορειτική Εστία, στην Πολιτιστική Εταιρεία «Πανόραμα», στο Ίδρυμα Ηπειρωτικών Μελετών, στο Κέντρο Τέχνης «Τζόρτζιο Ντε Κίρικο», στο Μουσείο Κλασσικής Αρχαιολογίας του Κέιμπριτζ και αλλού.
Διάρκεια έκθεσης: 19 Νοεμβρίου 2024 - 16 Φεβρουαρίου 2025
