Η
κοσμοσυστημική ανασυγκρότηση του ελληνισμού δεν αποκαθιστά απλώς την
ιδιοσυστασία και την ιδιοπροσωπεία του, την εξελικτική διαδρομή του στον
χωροχρόνο. Μας οδηγεί σε μια νέα ανάγνωση της κοσμοϊστορίας, που
ανοίγει νέους ορίζοντες στην κατανόηση του κοινωνικού ανθρώπου και της
εποχής μας. Συγχρόνως, προσφέρεται για την οικοδόμηση ενός στέρεου
συστήματος γνώσης, ικανού να αποκαθάρει τις έννοιες από το βεβαρημένο
γνωσιολογικό έλλειμμα της νεοτερικότητας, ώστε να τις αποδώσει στον
κοινωνικό άνθρωπο ελεύθερες από ιδεολογικές επιβαρύνσεις.
Ο
Α' τόμος ανέδειξε την κρατοκεντρική εποχή του ελληνικού κοσμοσυστήματος
και παρέδωσε ένα πανόραμα της ανθρωποκεντρικής εξέλιξης των κοινωνιών
της πόλης κράτους.
Ο
Β' τόμος φωτίζει μια εντελώς άγνωστη στο νεότερο άνθρωπο φάση της
κοσμοϊστορίας, την μετα-κρατοκεντρική ή οικουμενική, και σκιαγραφεί τα
κοινωνικο-οικονομικά, αξιακά, ιδεολογικά και πολιτικά φαινόμενα που
συνέχονται με αυτήν.
Ο
κοσμοσυστημική ανάγνωση της κοσμοϊστορίας, που εισηγείται ο συγγραφέας,
πέραν της ιστορικής περιέργειας, κάνει εφικτή την απάντηση στην
θεμελιώδη διερώτηση περί της εξελικτικής βιολογίας του κοινωνικού
ανθρώπου. Από την οποία συνάγεται ότι όσα συμβαίνουν κατά την περίοδο
της ελληνικής οικουμένης, που ολοκληρώνεται με τη βυζαντινή κοσμόπολη,
είναι άμεσα συνδεδεμένα με ό,τι έγινε στην ευρωπαϊκή της περιφέρεια κατά
την προ-μεσαιωνική περίοδο (όταν η Εσπερία παρεξέκλινε στην ιδιωτική
δεσποτεία), αλλά και από την Αναγέννηση και εντεύθεν (όταν η Εσπερία
άρχισε να επανεγγράφεται στο ανθρωποκεντρικό γίγνεσθαι). Μας παρέχει,
όμως, επίσης μια μοναδική δυνατότητα να διαλευκάνουμε ό,τι συνέχεται με
τον χαρακτήρα του κόσμου της εποχής μας, να τον ερμηνεύσουμε, να τον
ταξινομήσουμε στον ιστορικό χρόνο και να διαγράψουμε την προοπτική της
εξέλιξής του.
Οπωσδήποτε,
το εγχείρημα της κοσμοσυστημικής γνωσιολογίας μπορεί να εκληφθεί,
ανεξαρτήτως της αποδοχής ή της απόρριψής του από τον αναγνώστη, ως ένα
γοητευτικό ταξίδι στα βάθη της κοσμοϊστορίας και, υπό μια άλλη έννοια,
ως μια απόπειρα διεύρυνσης του γνωστικού ορίζοντα και του μέλλοντος της
εποχής μας, με πρόσημο τον λογισμό και διακύβευμα την προοδευτική
σήμανση της εξέλιξης.
|