Πάει καιρός που είχα αναφερθεί τόσο μέσα από έντυπα, όσο και από ραδιοφωνικές εκπομπές σε μια «ειδική» κατηγορία τραγουδιών της παράδοσης μας.
Τα τραγούδια αυτά φέρουν πολλούς «χαρακτηρισμούς» (σκωπτικά, αθυρόστομα, ελευθερόστομα, σόκιν,κλπ), και πολλοί (λανθασμένα όπως έχει αποδειχτεί) τα συνδέαμε μόνο με την περίοδο της αποκριάς.
Μόνο που τα τραγούδια αυτά υπήρχαν, και υπάρχουν παντού στην καθημερινότητα του λαού μας τόσο τα πολύ παλιά τα χρόνια που τα συναντάμε στις διάφορες Διονυσιακές γιορτές και συνάξεις, όσο και στις ημέρες μας τραγουδισμένα από τους γνώστες τους πλέον, τους γεροντότερους (κυρίως).
Κάθε περιοχή της πατρίδας μας, έχει τα δικά της «αθυρόστομα» τραγούδια τη δική της παράδοση «αθυρόστομου λαϊκού λόγου».
Συναντάμε πολλές φορές τα ίδια τραγούδια, με διαφορετικές παραλλαγές ανάλογα την περιοχή.
Το βιβλίο «ΚΡΗΤΙΚΑ ΑΞΕΜΟΥΡΙΣΤΑ», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις «MYSTIS» αναφέρεται σε αυτά τα τραγούδια.
Είναι μια συλλογή «Λαογραφικού Υλικού» της Κρήτης, η οποία καλύπτει μια χρονική περίοδο δυο αιώνων!
354 σελίδες με Ελευθερόστομα τραγούδια, μαντινάδες, παροιμίες, ανέκδοτα, παιχνίδια, αινίγματα, παραμύθια, ευτράπελες αφηγήσεις, όλες οι εμφανίσεις του αθυρόστομου λαϊκού λόγου (όπως αναφέρει ο εκδότης).
Ο φιλόλογος Ανδρέας Λενακάκης, μας παρουσιάζει σε έναν τόμο τη λαογραφική «κληρονομιά» που συγκέντρωσε μετά από πολλά χρόνια ερευνών η οποία αναφέρεται στην Κρήτη.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι το ελάχιστο λαογραφικό υλικό που αναφέρεται σε αυτά τα τραγούδια και έχει έρθει στη δημοσιότητα, βρίσκεται διασκορπισμένο σε προσωπικές συλλογές τοπικού χαρακτήρα τόσο στην Κρήτη, όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Άλλωστε, παλιότερα η έκδοση τέτοιων κειμένων ήταν κάτι απαγορευτικό για τους ερευνητές.
Τα «ΚΡΗΤΙΚΑ ΑΞΕΜΟΥΡΙΣΤΑ» είναι ένα βιβλίο το οποίο πρέπει όλοι να αποκτήσουμε.
Είναι ένα «κομμάτι της παράδοσης μας», μιας παράδοσης που χάνεται (σκόπιμα) από την ξενόφερτη «πρόοδο».
Είναι ένα κομμάτι από τις «ΡΙΖΕΣ» μας, είτε αυτές προέρχονται από την Κρήτη, είτε από τη Μακεδονία, είτε από την Ήπειρο, είτε από τον Πόντο…..
Αυτές τις ρίζες δεν πρέπει να τις χάσουμε.
Πρέπει να τις διαφυλάξουμε και να τις δείξουμε και στα παιδιά μας.
Καλή ανάγνωση!
Βασίλης Τσούγκαρης
tsougarisgnomi@gmail.com
